Knelpunten in de zorg

Goede zorg, hoe organiseer je dat?

Knelpunten in de zorg

Veel gaat er goed in de zorg maar natuurlijk komen we ook knelpunten tegen.
Bijvoorbeeld rond zelf kunnen kiezen (eigen regie) én veiligheid of rond arbeidsmarkt.
Hoe houden we de zorg betaalbaar, is ook zo’n terugkerend knelpunt.

Krapte op de arbeidsmarkt

De krapte op de arbeidsmarkt is een knelpunt waar Ons Tweede Thuis ook niet aan ontkomt. De coronacrisis heeft vitale beroepen zoals de zorg veel zichtbaarder gemaakt, maar dat betekent niet dat we opeens geen vacatures meer hebben. In 2019 hebben we ons meer laten zien als aantrekkelijke werkgever. We hebben selectieprocessen verbeterd en door onderzoek veel meer inzicht gekregen om de nieuwe en bestaande medewerkers aan ons te binden.

Resultaten 2019: zichtbaarheid en werving

In 2019 stond onze zichtbaarheid als aantrekkelijke werkgever in de zorg centraal en een nieuw recruitmentproces. We hebben nu een aparte website werkenbij.onstweedethuis.nl met al onze vacatures en met veel informatie voor belangstellenden. Ook voerden we actief online campagne om nieuwe medewerkers aan te trekken. En als je dan ervoor koos om te solliciteren bij Ons Tweede Thuis dan zorgden we ervoor dat het sollicitatieproces en de start zo plezierig mogelijk verliepen. Het nieuwe recruitmentproces hielp hierbij. Een ander mooi voorbeeld is het trainen van collega’s op de locaties in het voeren van selectiegesprekken. we leerden daarin onze meerwaarde als werkgever goed te presenteren in plaats van de sollicitant doorzagen met moeilijke vragen. Het verbeteren van deze processen gaat continu door. Een mooi succes was de werving van vakantiekrachten in 2019. Volledig op eigen kracht met groepssollicitaties hebben we 60 vakantiekrachten geworven. Een aantal hiervan is geboeid geraakt door het vak en doorgestroomd naar een leerlingenplek. Ook zijn deze krachten weer ingevlogen voor het jaar 2020. Hierdoor hebben we minder hoeven werving voor de vakantieperiode van 2020.

Onze eigen medewerkers zijn onze beste ambassadeurs. De kracht in het netwerk van onze eigen mensen valt steeds meer op. Net als hoe zij hun ervaringen over hun werk delen. We zien meer instroom van nieuwe collega’s uit het netwerk van eigen mensen.

Sjoukje, recruiter

Focus 2020 en verder

We krijgen steeds meer inzicht in de verschillen in medewerkers en hun competenties. Dat is op termijn ook de sleutel om grip te krijgen op de arbeidsmarktproblematiek. Bij sommige cliëntdoelgroepen is er veel vraag naar medewerkers. Onderzoek in 2019 gaf zicht op de benodigde competenties voor deze cliëntdoelgroepen. Dat maakt ook dat we meer competentiegericht gaan werven. Daarnaast hebben we steeds meer in beeld wat mensen beweegt om in de gehandicaptensector in het algemeen en bij Ons Tweede Thuis in het bijzonder te gaan werken. Hier passen we onze boodschap in werving op aan.

Zij-instromers en warm welkom

We zien een toename van leerlingenplekken van mensen die niet uit de zorg komen: de zij-instromers. Samen met opleidingsinstituten NOVA en ROC ontwikkelen wij (verkorte) opleidingen op maat . Mensen halen zo sneller hun diploma. Verder gaan we het warm-welkomprogramma voor nieuwe medewerkers samen met collega’s van de locaties verder verbeteren.

Behoud medewerkers

Behoud van medewerkers is ook een focuspunt. Medewerkers hebben grote behoefte om zich te blijven ontwikkelen. We stimuleren collega’s om een kijkje te nemen op een andere locatie en delen deze ervaringen actief. Ook in coronatijd is dit veel gebeurd. Zo hebben collega’s op de cohortafdeling gewerkt en andere collega’s vulden dan de plek van deze ‘cohort’mensen. Voor de mensen zelf leverde het een mooie ervaring op. Lees ook het verhaal in ons magazine, een editie gewijd aan de coronatijd. De coronacrisis zorgde ervoor dat interne mobiliteit wat meer gewoon werd.

Aanvullen met externe medewerkers

Tot slot lukt het ons nog onvoldoende op sommige locaties op eigen kracht de bezetting rond te krijgen en huren we met hulp van externe bureaus zzp’ers in. Dat was zo in 2019 en is in 2020 onveranderd. Het is een verbeterpunt om de zzp’er op eigen kracht aan ons te binden. Dat is een stuk zuiniger.

Flexibilisering op de arbeidsmarkt is niet meer weg te denken. Een goede werk-privébalans is voor alle nieuwe generaties steeds belangrijker. Werk en privé zien wij steeds meer door elkaar lopen.

Petra, HRM adviseur

Spanningsveld eigen regie en veiligheid

Zo veel mogelijk zelf keuzes maken, eigen regie dus. Soms botst dat met veiligheid. Of lijkt het te botsen? En wie beslist er eigenlijk? We zien een spanningsveld tussen eigen regie en veiligheid. Als je diabetes hebt en je wilt een chocoladereep eten. Wie beslist of dat mag of niet? Welke risico’s zijn er? Gedragsdeskundigen Marianne van Groenigen en Jolene van den Berg herkennen dat spanningsveld wel.  

We zien het vooral bij mensen met een lichte verstandelijke beperking. Het gaat om de wens om je eigen leven in te richten. Om zelf keuzes te maken. Daar komt vaak de vraag bij: is iemand wilsbekwaam in een bepaalde situatie. Wilsbekwaam ter zake, zoals dat heet.  

Wilsbekwaam 

Wilsbekwaam heeft te maken met de gevolgen van je keuze kunnen overzien, een beslissing kunnen nemen. Met vooruit kunnen denken, voor jezelf en voor een ander. De coronatijd maakte voor ons ook veel duidelijk.  Ik dacht: als mijn moeder niemand ziet en ik zie niemand, waarom mogen we elkaar dan niet zien? We voelden ons zelf beperkt in de coronatijd. Wie bepaalt wat je mag? Sommige bewoners willen drie crackers eten in plaats van een boterham en dat mag niet. Waarom eigenlijk niet en wie bepaalt wat gezond is. Hoe laat moet je thuiskomen na een disco? Het kan ook over grotere dingen gaan zoals vier dagen willen werken in plaats van vijf dagen. Als je zelfstandig woont, beslis je dat zelf. Nu woon je in een woonvoorziening en mag je opeens niet meer zelf beslissen. 

Het is best ingewikkeld 

We zien locaties hiermee worstelen. Er is geen test wanneer iemand wilsbekwaam is. Dat is voortdurend in gesprek zijn met elkaar: bewoner, familie en begeleiders. Het ís ook ingewikkeld.  Welke afwegingen maak je? Is er een ernstig nadeel en voor wie? Toch komen locaties er meestal uit. Voorop staat de kwaliteit van leven van bewoners. Soms gaan begeleiders te snel naar een mentor als een bewoner een mentor heeft. Dan slaan ze de bewoner zelf over. Het gaat dus ook over hoe je het begrip mentorschap ziet. In principe beslist een bewoner zelf, kan hij dat niet, dan doe je het samen. Lukt dat ook niet, dan schakel je de mentor in.  

Wet zorg en dwang helpt ons 

De Wet zorg en dwang helpt ons eigenlijk. Daarin gaat het om je eigen leven inrichten. Meer dan in de oude BOPZ. Ook het begrip wilsbekwaam ter zake kom je tegen in de Wet zorg en dwang. Locaties krijgen allerlei materiaal om het gesprek aan te gaan, met elkaar en met bewoner en familie. Veel is ook bewustwording: hoe beperk je iemand en waar kan iemand zelf kiezen, welke risico’s zijn aanvaardbaar. We komen veel kleine dingen tegen die we eerst normaal vonden maar straks misschien niet meer. Bijvoorbeeld tegen een bewoner zeggen ‘leeg je zakken eens’ of vragen waar iemand heen gaat en met wie. Bewustwording dus!  

Hoe houden we de zorg betaalbaar?

Ons Tweede Thuis is een lerende organisatie. Dat zien we in alle onderdelen van de organisatie. Het lerend vermogen van Ons Tweede Thuis is de sleutel om zowel kwaliteit van zorg te kunnen leveren als grip te houden op de kosten. Goed leven, goed werk, en goed organiseren is samengevat ons motto. 

Goed Leven

Goed leven is zo veel omvattend en zo verschillend mens. Onze medewerkers zetten zich iedere dag met hart en ziel in om onze cliënten te ondersteunen bij een goed leven. Goed leven is ook een fijne woonplek die jou stimuleert. Zo zijn we in 2019 gestart met nieuwbouw op locaties Kaj Munkweg en Sluis-Zicht. We zijn nieuwe projecten gestart voor cliënten om bijvoorbeeld zelfstandigheid te vergroten zoals de ACADEMIE, ABCDate en Samen Fit. In 2019 zijn er mooie stappen voorwaarts gezet met bijbehorende projectfinanciering. In 2020 en verder zetten we dan stappen om deze projectinvesteringen om te zetten in de reguliere bedrijfsvoering.

Goed werk

Hoe leer je eigenlijk? Hoe kunnen we van elkaar leren? Onderling tussen collega’s en teams en ook als organisatie? Hoe doen we dat zonder dat we elkaar belasten met lijstjes invullen? Hoe kunnen we wat we geleerd hebben zo efficiënt mogelijk laten zien aan onze toezichthouders of de buitenwereld? 

Het kwaliteitskader is een stimulans om te leren en leren leuk te vinden. Dan haal je er ook energie uit. Op kwaliteit van zorg/leven geeft het kwaliteitskader al een overzicht met de bouwstenen. Een mooie basis die Ons Tweede Thuis samenvat met de woorden Goed leven, vanuit het perspectief van de cliënt. Vanaf 2019, met ondersteuning van VWS zijn we gestart met het programma Goed werk. Goed werk geeft inzicht in de vraag wat leren en ontwikkelen is en hoe we dit doen bij Ons Tweede Thuis. Met Goed leven en Goed werk komen alle aspecten bij elkaar. Vanuit een centrale paraplu. Meer eenheid en minder losse elementen. Dat geeft energie, is leerzaam en is ook effectief en efficiënt. 

“We zijn op weg en deze weg is ook lerend. 

Petra, manager Bedrijfsvoering

Goed organiseren

Qua bedrijfsvoering maken we eenzelfde ontwikkeling door. Vragen komen soms nog los op ons afsteeds sneller zien we de samenhang en logica. Neem bijvoorbeeld alle aspecten van veilig werken. De risico-inventarisatie & -evaluatie geeft inzicht op team- en organisatieniveau en heeft een verbinding met de cliënt-incidentmeldingen. En veilig werken omvat ook informatiebeveiliging en een goed verwerkingsregister. Bij het thema duurzaamheid zien we dit ook terug. Zo combineren we onderhoud van vastgoed met slimme verduurzaming. En een ander voorbeeld is de digitalisering van Ons Tweede Thuis. In 2019 is er een technisch fundament gekomen met daarbij een forse investering op ICT. De medewerker heeft daar in eerste instantie weinig voordeel van. De vervolgstap is dat we makkelijker de behoeften van de medewerkers kunnen waarmaken en stappen kunnen zetten in de echte meerwaarde van de digitalisering: gebruiksvriendelijkheid en helpend in je dagelijks werk. En dat technisch fundament heeft ons wel al geholpen om in de coronacrisis zonder te veel gedoe online te kunnen vergaderen. De verwachting is dat we de komende jaren de vruchten gaan plukken van dit fundament zowel in gebruikersgemak als bedrijfsmatig. Stap voor stap gaan we meer naar een situatie toe van reflecteren, vooruitdenken en duurzame/slimme bedrijfsvoering vanuit een integrale bestuurlijke visie